پیوندهای مفید
پیوندهای مفید
۱۳۹۱ فروردین ۲۸, دوشنبه
كارشناسان معتقدند كه ”هنوز هدف های ایران در این مذاکرات یا آنچه سعید جلیلی "ابتکارهای ایران" نامیده، روشن نیست.” امُا فشار تحريم ها پاسدار سعيد جليلي که ۱۵ ماه قبل حاضر به مذاکره روي هسته اي هم نبود، با خواسته لغو تحريم ها به ميز مذاکره استانبول آورد، و باتوجه به تهديد هاي جنگ که هم اکنون نيز منطقه بي ثبات خاورميانه را تهديد مي کند، آمريکا و ديگر ديپلمات هاي غربي از تمايل پاسدار سعيد جليلي براي سخن گفتن در خصوص فعاليت هاي هسته اي استقبال کردند. اما تنها نتيجه ملموس اعلام شده، توافق دو طرف براي ادامه مذاکرات در ۳ خرداد ۱۳۹۱ در بغداد شد.
سايت حکومتي ديپلماسي ايراني که وابسته به جناحي از ديپلماتهاي وزارت خارجه رژيم آخوندي است در ۲۷ فروردين ۱۳۹۱ گزارشي در مورد مذاکرات استانبول داده،که در زير آمده است:
گام بعدي اعتمادسنجي در بغداد
تهران و غرب همچنان در دو قطب جدا از هم قرار دارند. ايران خواستار لغو تحريم ها و به رسميت شناختن حق غني سازي اورانيوم براي اهداف صلح آميز است و در مقابل آمريکا مي خواهد جمهوري اسلامي براي نشان دادن ماهيت صلح آميز برنامه هاي هسته اي خود فورا اقدام کند.
با گذشت ۱۵ ماه از مذاکرات شکست خورده استانبول و در شرايطي که در اين مدت حملات سايبري و سوء قصد به جان دانشمندان هسته اي انجام شده و تحريم هاي سنگيني عليه جمهوري اسلامي به تصويب رسيده، روز شنبه ايران و ۶ قدرت جهاني بار ديگر در استانبول پاي ميز مذاکره نشستند و نتيجه اين شد که دست کم به زمينه اي مشترک براي ديدار دوباره در ماه آينده دست يافتند.
رويکردي که مقامات تهران در نشست ژانويه گذشته در استانبول از آن سر باز مي زدند و همين امر موجب شد کاترين اشتون، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا دلسردي عميق خود را از بي نتيجه ماندن مذاکرات اعلام کند. برخي بر اين باورند که همين امر موجب شد که از آن پس اتحاديه اروپا موضع قاطع تري در جهت تحريم ايران اتخاذ کند.
اما در شرايطي که قرار است نمايندگان ايران و گروه ۱+۵ ( آمريکا، انگليس، فرانسه، چين، روسيه و آلمان) سوم خردادماه در بغداد با يکديگر ملاقات کنند، تهران و غرب همچنان در دو قطب جدا از هم قرار دارند. ايران خواستار لغو تحريم ها و به رسميت شناختن حق غني سازي اورانيوم براي اهداف صلح آميز است و در مقابل آمريکا مي خواهد جمهوري اسلامي براي نشان دادن ماهيت صلح آميز برنامه هاي هسته اي خود فورا اقدام کند. از سوي ديگر برخي گزارش ها نيز حاکي از آن است که هيات ايراني با درخواست واشينگتن براي ملاقات رو در روي نمايندگان ايران و آمريکا با يکديگر مخالفت کرده است. بروجردي، رئيس کميته امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي در گفت و گو با خبرگزاري آسوشيتدپرس در اين زمينه اظهار داشت که ملاقات دوجانبه اي با آمريکا انجام نمي شود زيرا ايران با ايالات متحده به طور علني رابطه مستقيم ندارد و مذاکرات در سطح چند جانبه ادامه پيدا مي کند. برخي تحليلگران بر اين باورند که اختلافات عميق ايران و آمريکا و پرهيز آنها از تعامل با يکديگر يکي از اصلي ترين دلايل به نتيجه نرسيدن مذاکرات هسته اي به شمار مي رود.
يک مقام آمريکايي مطلع از روند مذاکرات در گفت و گو با خبرگزاري رويترز تصريح کرده است که با وجود مثبت بودن فضاي گفت و گو هاي روز شنبه، تهران بايد به اصرار ما براي پيشرفت در مذاکرات توجه داشته باشد و بداند که پنجره ديپلماسي رو به بسته شدن است.
در حالي که اشتون و سعيد جليلي، فضاي مذاکرات را مثبت ارزيابي کرده و بر ادامه آن تاکيد دارند، اکنون چشم ها به دور بعدي مذاکرات دوخته شده که حدود ۴۰ روز ديگر در بغداد، پايتخت کشور دوست و همسايه ايران برگزار مي شود.
بوته آزمون بغداد
نشست بغداد که يکي از معدود کشور هاي دوست ايران در جهان عرب به شمار مي رود بخشي از رويکرد گام به گام به شمار مي رود و تا زمان برگزاري اين نشست، ملاقات هايي بين نمايندگان ايران و گروه ۱+۵ انجام خواهد شد.
تحليلگران مي گويند، موافقت با بغداد به عنوان ميزبان مذاکرات آن هم در شرايط حساس عراق، نشان دهنده متعهد بودن مذاکره کنندگان است و به اين ترتيب بغداد يک بوته آزمون به شمار مي رود.
يک ديپلمات غربي در اين زمينه اظهار داشت، ايرانيان به ما مي گويند که اگر مي خواهيد مذاکره کنيد به بغداد بياييد و ما هم به بغداد مي رويم تا نشان دهيم که براي مذاکره جدي هستيم.
اما از آنجايي که تهران براي برگزاري دور بعدي مذاکرات در بغداد پافشاري داشته، رويکرد سازنده تهران در اين نشست حائز اهميت خواهد بود. پيش از نشست استانبول نيز تحليلگران بهترين نتيجه مورد انتظار از اين نشست را توافق براي دور بعدي مذاکرات پيش بيني کرده بودند اما اکنون انتظار ها از نشست بغداد بالاتر است. نشستي که حدود يک ماه از اجراي تحريم هاي نفتي اتحاديه اروپا عليه ايران انجام مي شود.
مساله تحريم ها
اما باوجود اعمال تحريم هاي گسترده عليه جمهوري اسلامي و چشم انداز تحريم هاي بيشتر، شماري از کارشناسان بر اين باورند که نمي توان انتظار داشت که تهران موضع خود را به سرعت تغيير دهد. سعيد جليلي در پاسخ به سوالي در خصوص لغو تحريم ها تصريح کرده است که دور بعدي مذاکرات بر مبناي اقدامات اعتمادساز خواهد بود که اعتماد ايرانيان را جلب مي کند.
هرچند جليلي در اظهارات خود به طور مستقيم به لغو تحريم ها اشاره نکرد، اما برخي تحليلگران پيش بيني مي کنند که تهران اميدوار است در صورت موافقت با تعليق غني سازي ۲۰ درصدي، از مشوق هايي مانند لغو تحريم ها بهره مند شود.
با اين حال ديپلمات هاي غربي تاکيد دارند که در حال حاضر مساله لغو تحريم ها مطرح نيست و موضوع نشان دادن عزم راسخ تهران براي مذاکره و حل مسالمت آميز مساله هسته اي است.
زهره هاديان